Blog

Stres

Stres to słowo towarzyszące nam na co dzień, miałam stresujący dzień, mam stresującą pracę, nie radzę sobie ze stresem… Wszyscy słyszymy te stwierdzenia i ich używamy.

Stres jest definiowany w psychologii jako dynamiczna relacja adaptacyjna pomiędzy możliwościami jednostki a wymogami sytuacji, charakteryzująca się brakiem równowagi.

W terminologii medycznej stres jest zaburzeniem homeostazy spowodowanym czynnikiem fizycznym lub psychologicznym.
Pojęcia stresu jako pierwszy użył Hans Hugan Seyle, który poświęcił 50 lat swojej pracy naukowej badaniu tego zjawiska. Nosił nawet przydomek dr Stress. W opublikowanych przez siebie 1400 artykułach i 30 książkach, jako pierwszy postawił hipotezę, że szereg chorób somatycznych jest skutkiem niezdolności radzenia sobie ze stresem. Nazwał to zjawisko” niezdolnością tzw. Syndromu ogólnej adaptacji” i opisał je w swojej książce ” The Stress of Life” wydanej po raz pierwszy w 1956 roku.

Stres w ogólnym rozumieniu postrzegany jest jako zjawisko negatywne. W rzeczywistości, nieporządane skutki przynosi stres zbyt silny lub długotrwały, umiarkowany zwiększa możliwości radzenia sobiez wymaganiami adaptacyjnymi otoczenia, co umożliwia rozwój psychiczny. Wg. Wielu badaczy zjawisko stresu jest podstawowym czynnikiem rozwoju. Jednakże życie pod zbyt długotrwałym działaniem czynników silnie stresujących może prowadzić do zaburzeń psychicznych, m.in.lękowych i depresyjnych. Natomiast zbyt silny stres, traumatyczne przeżyccia stwarzająryzyko powstania PTSD ( zespół stresu pourazowego) oraz w szczególnych wypadkach, zaburzeń osobowości.

W roku 1967 dwaj amerykańscy psychiatrzy, Thomas Holmes i Richard Rahe ogłosili alternatywną koncepcję stresu, uwzględniającą pojęcie stresora. Naukowcy badali względną siłę działania sytuacji stresujących, przypisujjąc bodźcowi odpowiednią wartość w skali od 1 do 100.

Tab. Typowe stresory, czyli alternatywna koncepcja stresu wg. T. Holmesa i R. Rahe’a.

Warto jednak pamiętać, że każda sytuacja powodująca dyskomfort, rozdrażnienie, czy zdenerwowanie, może prowadzić do zmniejszenia odporności na kolejne sytuacje trudne, a co za tym idzie do pozostawania pod wpływem stresu. Jest to zjawisko spotykane powszechnie i tylko od indywidualnych predyspozycji zależy zdolność radzenia sobie z nim.

Fizyczne symptomy stresu:

• obgryzanie paznokci,
• nadciśnienie tętnicze,
• rozstrój żołądka, bóle wrzodowe, biegunka lub zaparcia,
• szczękościsk lub zgrzytanie zębami, bolesność szczęk po przebudzeniu,
• długotrwałe zmęczenie.

Psychiczne symptomy stresu:

• rozdrażnienie,
• depresja z poczuciem beznadziejności sytuacji,
• chęć wycofania się z życia,
• poczucie niedoceniania i niezrozumienia,
• wybuchy złości i frustracji,
• niekontrolowane napady płaczu lub śmiechu.